Інстытут Вялікага Княства Літоўскага

Падзеі, звязаныя з Iнстытутам

Міжнародная навуковая канферэнцыя прысвечаная падзеям 1918 года ў Цэнтральна-Усходняй Еўропе.

By

20-21 чэрвеня 2018 года ў Літоўскай нацыянальнай бібліятэцы імя Мажвідаса (Вільня, пр. Гедыміна 51) адбылася міжнародная канферэнцыя “1918 год ў Літве і Польшчы з перспектывы сучаснай Цэнтральна-Усходняй Еўропы: гісторыя, палітыка і культура”, прысвечаная стагоддзю адраджэння дзяржаўнасці Літвы і Польшчы.

Канферэнцыя ставіла задачу абмеркаванне шляхоў атрымання незалежнасці Літвой і Польшчай, а таксама іншымі краінамі Цэнтральна-Усходняй Еўропы, прэзентацыю найшоўшых даследаванняў развіцця польскага і літоўскага нацыянальнага адраджэння пачатку ХХ стагоддзя і поглядаў на палітычную традыцыю Літвы і Польшчы. Акрамя гістарычных тэм, выступоўцы таксама прынялі ўдзел у абмеркаванні праблем сучаснага свету: парадыгмы актуальнай знешняй палітыкі Літвы і Польшчы, месца гэтых краін у Еўропе і свеце.

Удзел у канферэнцыі прынялі гісторыкі, палітолагі, сацыёлагі, культуролагі, філолагі і прадстаўнікі іншых дысцыплін, якія падзяліліся вынікамі сваіх даследаванняў па гісторыі, палітыкі ды культуры Літвы, Польшчы і іншых краін у кантэксце стагоддзя дзяржаўнасці. З дакладамі выступілі навукоўцы з Польшчы, Літвы, Украіны, Чэхіі, ЗША і іншых краін.

Канферэнцыю арганізаваў Варшаўскі універсітэт у супрацоўніцтве з Універсітэтам Вітаўта Вялікага, Універсітэтам Міхала Ромера, амбасадай Польшчы ў Вільне, Інстытутам Вялікага Княства Літоўскага, а таксама Літоўскай нацыянальнай бібліятэкай імя Марціна Мажвідаса.

Program.

Sections.

VІI-я Мінская канферэнцыя Інстытута “Палітычная сфера”: Нацыянальны суверэнітэт (1918-2018): ідэя і палітычная практыка. Дата правядзення: 18-19 траўня 2018 года, Мінск

By

1918 год змяніў увесь рэгіён Усходняй Еўропы. Руйнаваліся імперыі і паўставалі новыя дзяржавы, перакройваліся межы і кансалідаваліся нацыі. Ідэя суверэнітэту і незалежнасці набывала палітычнае ўвасабленне. Для адных нацый больш паспяховае (Літва, Латвія, Польшча), для іншых – менш (Беларуская Народная Рэспубліка, Украінская Народная Рэспубліка).  Дыскусіі пра суверэнітэт на гэтым, аднак не спыніліся, яны заставаліся важнымі ўсё ХХ стагоддзе, былі ўзнятыя на новы ўзровень з распадам сацыялістычнага блоку і СССР (1990-1991) і зноў набылі актуальнасць пасля пашырэння ЕС у 2004 годзе. Ва ўмовах новых выклікаў бяспецы і міру ва Усходняй Еўропе з пачаткам у 2014 годзе украінска-расійскага канфлікту, абвастрэннем стасункаў Расіі з ЕС і ЗША, праблемы суверэнітэту, яго межаў і трываласці, зноў патрапляюць у цэнтр увагі.

Першы дзень канферэнцыі. 18 траўня
Месца правядзення: Пасольства Літоўскай Рэспублікі ў Беларусі (вул. Захарава, 68).

9.00-10.00. Рэгістрацыя
10.00-10.15. Адкрыццё канферэнцыі. Прамовы арганізатараў.

10.15-12.00. Пленарнае паседжанне.
Павэл Коваль (Польшча). 1991 год для Польшчы, Украіны, Літвы і Беларусі: паміж амбіцыямі і магчымасцямі дзеяння
Алгімантас Каспаравічус (Літва). Імперская спадчына: праблемы літоўскай палітычнай думкі і рэалізацыі нацыянальнага суверэнітэта (1914-22)
Дарыюш Тарасюк (Польшча). Стаўленне беларускіх палякаў да ідэі незалежнасці Польшчы (1905-1918)

12.00-12.20 Кава-паўза

12.20-14.00. Панэль І. Перабудова, распад СССР і паўставанне новых дзяржаў, 1988-1991
Валер Карбалевіч (Беларусь). Чаму распаўся СССР?
Андрэй Казакевіч (Беларусь). “За” і “супраць” Саюзу. Параўнанне дзейнасці прасавецкіх і незалежніцкіх арганізацый у заходніх рэспубліках СССР, 1988-1991
Алег Дзярновіч (Беларусь). “Гістарычны рэсурс” у часы Перабудовы ў Беларусі (1988—1991 гады)

14.00-15.00 Абед

15.00-16.15. Панэль ІІ. Паўставанне нацыянальных дзяржаў у Цэнтральна-Усходняй Еўропе ў міжваенны час
Павел Церашковіч (Беларусь). Сацыяльныя рэсурсы нацыянальных рухаў ва Ўсходняй Еўропе і пабудова нацыянальных дзяржаў
Яцэк Стасёрчык (Польшча). Дэнацыяналізацыя ці ахова ідэнтычнасці? Становішча польскамоўнай асветы ў Літоўскай рэспубліцы ў 1918-40 гадах
Варвара Кухарэнка (Беларусь). Стварэнне Дзяржавы славенцаў, харватаў і сербаў: рэалізацыя прэчанскіх спадзяванняў ці прасербскі праект

16.15-17.30. Панэль ІІІ. Праблемы суверэнітэту
Патрык Тамашэўскі (Польшча). Незалежная Беларусь, Малдова і Грузія ў польскай палітычнай думцы пасля 2004 года: параўнаўчы падыход
Ігар Случак (Беларусь). Моўная палітыка на акупаванай тэрыторыі Беларусі ў 1941-44 гг.
Аляксей Крывалап (Беларусь). Нацыянальны суверэнітэт у медыйным вымярэнні

18.30 – 20.30. Публічная дыскусія “БНР і БССР”

Другі дзень канферэнцыі. 19 траўня.
Месца правядзення: Пасольства Літоўскай Рэспублікі ў Беларусі (вул. Захарава, 68).

10.00-11.30 Панэль IV. БНР: культурная памяць і рэпрэзентацыя (1)
Наталля Гардзіенка (Беларусь). Мемарыялізацыя БНР як частка канструявання (захавання) нацыянальнай ідэнтычнасці беларускай паваеннай эміграцыі
Ксенія Шталенкова (Беларусь). Рэпрэзентацыя права на беларускае самавызначэнне ў дызайне грашовых знакаў 1917-1924 гг.
Радзівон Попель (Беларусь). Беларускі нацыянальны рух, БНР і рэлігія: погляд праз стагоддзе

11.30-12.00. Кава-паўза

12.00-13.00 Панэль IV. БНР: культурная памяць і рэпрэзентацыя (2)
Сяргей Емельянаў (Беларусь). “Міф заснавання дзяржавы” ў школьных падручніках Беларусі, Расіі і Ўкраіны.
Аляксей Ластоўскі (Беларусь). Забыты юбілей: адзначэнне стогоддзя Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Беларусі

Aрганізатары

Інстытут “Палітычная сфера” (Беларусь-Літва)
Амбасада Літоўскай Рэспублікі ў Беларусі
Польскі Інстытут у Мінску
Беларускі Калегіум
Інстытут ВКЛ (Літва)
Універсітэт Вітаўта Вялікага (Літва)
Інстытут гісторыі Літвы

Ўзнагарода імя Юліуша Бардаха

By

Інстытут Вялікага Княства Літоўскага абвяшчае трэці конкурс на наданне Узнагароды імя Юліуша Бардаха.

Узнагарода надаецца за найлепшыя магістарскія і доктарскія (кандыдацкія) працы, напісаныя па праблемам дзяржаўнай, прававой і культурнай спадчыны Вялікага Княства Літоўскага ў XIX-XX стагоддзі, а таксама па аналагічным праблемам звязаным з гісторыяй прынамсі двух краін зямель былога Вялікага Княства Літоўскага – Беларусь, Літва, Польшча і Украіна.

Тэрмін прадстаўлення прац – 15 снежня 2017 года. Просім дасылаць працы на адрас: [email protected]

Да 15 05 2018 года камісія, прызначаная Інстытутам ВКЛ, абвесціць спіс прац, намінаваных на прэмію.

Кандыдаты будуць запрошаны ў Вільню, дзе 20-22 06 2018 года адбудзецца ўрачыстая цырымонія ўручэння Узнагароды.

Правілы

Узнагарода імя Ю. Бардаха, заснаваная Інстытутам Вялікага Княства Літоўскага (далей: Узнагарода), прысуджаецца за доктарскія (кандыдацкія) і магістэрскія (або эквівалентныя) працы, прысвечаныя ідэям і гісторыі ВКЛ.

  1. Прэмія накіравана на заахвочванне даследаванняў спадчыны ВКЛ, яго дзяржаўнай, прававой і культурнай традыцыі.
    Прыярытэт надаецца працам, якія тычацца дзяржаўнай, прававой і культурнай традыцыі ВКЛ, праявам трываласці ідэі ВКЛ у XIX і XX ст., а таксама тэмам, прысвечаным гісторыі прынамсі двух дзяржаў абшару былога ВКЛ – Беларусь, Літва, Польшча, Украіна.
    3. Паведамляем, што працы для Узнагароды могуць ахопліваць розныя сферы гуманітарных і сацыяльных навук: гісторыя, паліталогія, гісторыя мастацтва, філалогія і лінгвістыка, сацыялогія, гісторыі права і палітычнага ладу, геаграфія.
    4. Узнагарода можа быць нададзена грамадзяніну любой краіны, які прадставіць доктарскую (кандыдацкую) ці магістэрскую (раўназначную магістарскай) працу. Тэрмін прадстаўлення прац абвяшчаецца адмысловым інфармацыйным лістом.
    5. На конкурс не могуць падавацца працы, старэйшая за два гады.
    6. Для Узнагароды працы могуць быць прадстаўлены самім кандыдатам альбо ўстановай (кафедра, факультэт, навуковы цэнтр і інш.) пасля атрымання згоды кандыдата.
    7. На конкурс могуць быць пададзеныя працы напісаныя на беларускай, літоўскай, польскай, украінскай, а таксама англійскай альбо рускай мовах.
    8. Электронная версія працы, а таксама меркаванне кіраўніка (для доктарскіх і магістэрскіх прац) і рэцэнзента (толькі для магістэрскіх прац) прымаюцца на адрас: [email protected].
    9. Пераможцаў – першае, другое і трэццяе месца – абярэ навуковая камісія, прызначаная Інстытутам ВКЛ.
    10. Дадатковую інфармацыю можна атрымаць на сайце Інстытута ВКЛ (www.ivkl.lt) альбо па электроннай пошце rustisk//centras.lt (Русціс Камунтавічус).

Міжнародны Кангрэс даследчыкаў Беларусі

By

Варшава, 15-17 верасня 2017 года. Гэта ўжо сёмы кангрэс, які перарос у найбольш важную падзею беларускага акадэмічнага жыцця, якая прыцягвае найбольш важных вучоных з Беларусі і замежнікаў, якія робяць даследаванні па беларускай праблематыцы.

www.icbs.lt

 

Чацвёрты з’езд гісторыкаў Літвы

By

14-16 верасня 2017 года ва Універсітэце Вітаўтаса Вялікага адбыўся з’езд, які збіраецца кожныя чатыры гады ў розных навуковых цэнтрах Літвы і прыцягвае найбольш важных гісторыкаў Літвы і гасцей з-за мяжы.

www.lnik.lt