Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego

Polityka historyczna Białorusi. Monitoring.

By

Monitoring jest przygotowywany w ramach wspólnego projektu Instytutu „Palityčnaja Sfera“ oraz Instytutu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Głównym źródłem jest białoruska prasa rządowa oraz pozarządowa. W ramach monitoringu analizowane są teksty, które łączą przeszłość z aktualną sytuacją społeczno-polityczną oraz polityką państwa. Teksty prasowe są analizowane w szerszym kontekście analitycznym w celu zrozumienia tendencji w polityce historycznej, możliwości i ograniczeń kreowania polityki pamięci na Białorusi.

The project is financed by the funds of the Development Cooperation and Democracy Promotion Programme

Czerwiec – Październik 2021

Listopad 2021 – Styczeń 2022

Luty – Kwiecień 2022

Maj – Lipiec 2022

Sierpień –Październik 2022

Wydarzenia Instytutu Wielkiego Księstwa Litewskiego

By

W sobotę 18 czerwca 2022 roku, o godzinie 15.00 w Auli Wielkiej Uniwersytetu Witolda Wielkiego (Kowno, Gimnazijos g. 7) odbędzie się wykład profesora Dariusza Szpopera poświęcony wspólnej przeszłości Białorusi, Litwy i Polski „Ideowy i praktyczny wymiar koncepcji krajowej w myśli politycznej ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego”.

Po wykładzie prof. Szpopera odbędzie się uroczyste wręczenie Nagrody im. J. Bardacha za badania naukowe poświęcone historii, kulturze oraz polityce ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Nagrody są wręczane co dwa lata, w tym roku laureaci pochodzą Białorusi, Litwy i Polski.

W uroczystości udział wezmą przedstawiciele środowisk akademickich z krajów regionu. Uczestnicy zostaną pozdrowieni przez Ambasadorkę Polski w Wilnie, Ambasadora Litwy w Warszawie, Rektora Uniwersytetu Witolda Wielkiego i innych.

Uroczystość odbędzie się w języku polskim i innych.

Po uroczystości zapraszamy na lampkę wina!

Parlamentaryzm, konstytucjonalizm, myśl polityczna Rzeczpospolitej okresu Sejmu Wielkiego w oczach Europy. Recepcja Konstytucji 3go maja w świecie

By

Międzynarodowa interdyscyplinarna konferencja naukowa w 230 rocznicę uchwalenia Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku

Data i miejsce: sobota, 14 maja 2022 roku, Zamek Królewski w Warszawie
Konferencja całodzienna

Współorganizatorzy:
Zamek Królewski w Warszawie
Instytut Wielkiego Xięstwa Litewskiego
Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego

9.00 – 9.10
Rozpoczęcie konferencji. Przemówienia wstępne

09.10 – 9.25
Prowadzenie konferencji i referat wstępny

Prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz (Instytut Badań Literackich, Polska Akademia Nauk / Towarzystwo Badań nad XVIII wiekiem)

9.25 – 11.15
Sekcja 1

Prof. dr hab. Włodzimierz Bernacki (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Jagielloński) – “Polska tradycja parlamentarna i prawna wobec kształtu ustrojowego państwa w okresie I Rzeczpospolitej”

dr hab. Prof. AIK Rafał Lis (Katedra Myśli Politycznej, Akademia Ignatianum w Krakowie) – “Konstytucja 3go Maja w świetle dylematów myśli politycznej i konstytucyjnej XVIII i XIX wieku”

Dr Jacek Kordel (Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski) – “Staropolski parlamentaryzm w oczach oświeconej europejskiej opinii publicznej”

dr hab. Prof. UCL Richard Butterwick-Pawlikowski (University College London / Muzeum Historii Polski) – “Konstytucja 3 Maja: ustrój dla wyzwań XIX wieku”

Dyskusja. Prowadzenie i moderacja Prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz

11.15 – 11.25
Przerwa

11.25 – 13.15
Sekcja 2

Prof. dr hab. Adam Bosiacki (Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski) – “Recepcja i wzajemne oddziaływanie Konstytucji 3 Maja w dyskusji i rozwiązaniach normatywnych Stanów Zjednoczonych i kultury common law”

dr hab. Prof. UG Barbara Klassa (Wydział Historyczny, Uniwersytet Gdański) – “Pierwszy prawdziwie narodowy czyn w dziejach Polski. Historiografia amerykańska o Konstytucji 3 Maja”

dr hab. Prof. U.J. Aleksander Głogowski (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Jagielloński) – “Recepcja konstytucji 3 maja w Anglii. Kontrrewolucja, czy rewolucja?”

prof. dr Ramunė Šmigelskytė-Stukienė (Muzeum Narodowe – Pałac Wielkich Książąt Litewskich / Instytut Historii Litwy w Wilnie) – “We wszystkich tu widzą satysfakcję z losów ulepszonych naszej Ojczyzny — reakcja elit Zjednoczonych Prowincji na Konstytucję 3 Maja na podstawie korespondencji Augustyna Middletona”

Dyskusja. Prowadzenie i moderacja — dr Rūstis Kamuntavičius

13.15 – 14.45
Obiad

15.00 – 16.30
Sekcja 3

mgr Ričardas Jaramičius (Uniwersytet Witolda Wielkiego) – “Relacje między Trzecim Statutem Litewskim a Konstytucją 3 maja”

Prof. dr Valdas Rakutis (Instytut Historii i Archeologii Regionu Morza Bałtyckiego, Uniwersytet w Kłajpedzie) – “Konstytucja 3go maja – w kierunku usprawnienia administracji publicznej: Konstytucja i wojsko”

Dr Aleh Dziarnovich (Zamek w Krewie) – “Sprzeczny obraz: Konstytucja 3go maja w myśli i historiografii białoruskiej”

Dyskusja. Prowadzenie i moderacja Profesor dr hab. Andrzej Zakrzewski (Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski)

16.30 – 16.40
Przerwa

16.40 – 17.40
Sekcja 4

dr hab. Prof. UMK Anna Tarnowska (Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) – “Dwie niemieckie narracje o Trzecim Maja: Ustawa Rządowa w oczach Berlina i Monachium”

Prof. Miloš Řezník (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie) – “Konstytucja 3 Maja w perspektywie austriackiej polityki w Galicji”

dr Adam Danilczyk (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk) – “Rosja wobec Konstytucji 3 maja. Wojna 1792 r.”

17.40 – 17.50
Przerwa

Prof. dr hab. Piotr Ugniewski (Muzeum Historii Polski / Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski) – “Konstytucja 3go Maja w zwierciadle francuskiej opinii”

dr hab. Prof. U.G. Gabriela Majewska (Wydział Historyczny, Uniwersytet Gdański) – “Szwedzkie elity wobec polskiej konstytucji z 1791 r.”

dr hab. Prof. UAM Paweł Zając OMI (Wydział Teologiczny, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu) – “Stolica Apostolska wobec Konstytucji 3go Maja”

Dyskusja. Prowadzenie i moderacja dr hab. Hieronim Grala (Wydział “Artes Liberales“, Uniwersytet Warszawski)

19.20 – 19.30
Referat podsumowujący

Prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz

20.00
Kolacja

Projekt naukowy programu konferencji:

Michał Kwilecki i Rūstis Kamuntavičius

Konkurs stypendialny

By

Uniwersytet Witolda Wielkiego, Instytut „Sfera polityczna“ oraz Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego ogłaszają konkurs stypendialny dla białoruskich naukowców, analityków oraz ekspertów.

Nagroda – stypendium w wysokości 2 tysięcy EUR na realizację badań w 2022 roku. Na podstawie przeprowadzonych badań powinien powstać jeden artykuł naukowy lub materiał analityczny.

Dziedziny nauki: nauki polityczne, socjologia, historia.

Stypendyści będą mogli uczestniczyć w seminarium naukowym na Litwie oraz w szkole letniej w Gruzji.

Wymagania:
– wykształcenie wyższe (licencjat lub stopień specjalisty);
– przynajmniej roczne doświadczenie w prowadzeniu badań naukowych lub analitycznych (uniwersytety, centra badawcze, think tanki, media lub inne);
– obywatelstwo Republiki Białorusi.

Pierwszeństwo mają młodzi, rozpoczynający karierę naukowcy.

Priorytety tematyczne: polityka zagraniczna Białorusi, współpraca międzynarodowa w regionie Europy Wschodniej, polityka pamięci na Białorusi, dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz dziedzictwo sowieckie we współczesnym społeczeństwie Białorusi.

Do 31 marca na adres mailowy [email protected] uczestnicy muszą wysłać następujące dokumenty:
– CV ze zdjęciem;
– list motywacyjny z wyjaśnieniem swojego zainteresowania programem oraz uzasadnieniem wybranego tematu (objętość do 1 str.);
– krótki opis badania, w którym ma być zawarte: temat, problem, obiekt, metody badawcze, streszczenie oraz przewidywane rezultaty.

Rezultaty zostaną ogłoszone do 15 kwietnia.

W razie pytań prosimy o kontakt mailowy [email protected]

Logotyp – symbol współpracy litewsko-białoruskiej

By

Logotyp symbolizuje trwającą ponad siedemset lat współpracę obu narodów – od czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego do ostatnich wydarzeń związanych z białoruską rewolucją.

Najważniejszym symbolem łączącym Litwinów i Białorusinów jest Pogoń. Logotyp przedstawia lekko stylizowane tarcze białoruskich i litewskich jeźdźców. Krzyże na tarczach to główny szczegół, nadający każdemu z nich tożsamość narodową. W litewskim herbie widzimy podwójny krzyż jagielloński, związany z rządzącą Wielkim Księstwem Litewskim dynastią Giedyminowiczów-Jagiellonów oraz międzywojenną Republiką Litewską. W białoruskim — krzyż Św. Eufrozyny z Połocka, stworzony w XII wieku i symbolizujący wielowiekową państwowość białoruską.

Logo stworzył białoruski projektant Uładzimir Cesler (Уладзімір Цэслер).

Logo może być swobodnie używane w Internecie i prasie przez każdego, kto prowadzi działalność związaną ze współpracą litewsko-białoruską.

Ściągnij plik: kolorowy png, cdr; czarno-biały jpg, cdr.

The project is financed by the funds of the Development Cooperation and Democracy Promotion Programme

Prezentacje książki o historii Białorusi w Kownie i Wilnie

By

Prezentacja książki „Historia Białorusi” Rūstisa Kamuntavičiusa odbędzie się 15 października, o godzinie 17, w Bibliotece-Muzeum Prezydenta Valdasa Adamkusa w Kownie oraz 16 grudnia, o godzinie 17 w Litewskiej Bibliotece Narodowej im. Martynasa Mažvydasa w Wilnie.
Do tej pory nie powstała żadna synteza na temat historii Białorusi napisana przez litewskich historyków. Więcej, nie ma nawet tłumaczeń zagranicznych autorów na język litewski. Taka sytuacja miała miejsce pomimo faktu, że przodkowie współczesnych Litwinów i Białorusinów żyli od XIII wieku w jednym państwie — Wielkim Księstwie Litewskim. Narody zostały rozdzielone po raz pierwszy dopiero po pierwszej wojnie światowej i trwało to do drugiej wojny światowej. Podział polityczny po raz drugi nastąpił po 1990 roku i trwa do dzisiaj. Pacząc z perspektywy czasu, żaden inny sąsiedni naród – ani Łotysze, ani Polacy, ani Rosjanie – nie mają aż tak długo trwającej wspólnej historii.
Niniejsza książka nie została napisana z zastosowaniem zasady „jak było na prawdę”, wymieniając wydarzenia i procesy z przeszłości. Celem książki jest porównanie poglądów strony litewskiej i białoruskiej na tę samą historię czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dlaczego ich opowieści się różnią? Co zdecydowało o tym, że „prawdy” na Litwie i na Białorusi się różnią. Jaki wpływ ma ta różnica na procesy kształcenia oraz współpracę międzynarodową? Szczególne miejsce w książce zajmuje analiza dróg historycznych obydwu narodów w XIX oraz w XX wieku – jakie były wspólne punkty na tych drogach i jak pojawiały i rozwijały się różnice?
Historia Białorusi została w książce opowiedziana przez litewski pryzmat oraz kontekst historyczny.